تأثیر سطوح شوری آب آبیاری با NaCl بر فیلوکرون و سرعت ظهور برگ ارقام جو

شوری منابع آب‌وخاک از مهم‌ترین مشکلات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران است. برای بررسی تأثیر شوری آب آبیاری بر فیلوکرون و سرعت ظهور برگ ارقام جو، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1389 انجام شد. عامل‌های موردبررسی شامل ارقام جو در سه سطح (لیسیوی، ماکویی و سهند) و شوری آب آبیاری در گلدان‌ها در چهار سطح {صفر یا استفاده از آب معمولی به‌عنوان شاهد، آبیاری با شوری‌های 20، 40 و 60 میلی مولار با استفاده از نمک (NaCl)} بود. صفاتی مانند سرعت ظهور برگ، فیلوکرون، تعداد برگ، ماده خشک برگ و شاخص سطح برگ مطالعه شدند. نتایج نشان داد فیلوکرون (فاصله زمانی بین ظهور دو برگ متوالی)، تحت تأثیر شوری، رقم و اثر متقابل این دو عامل قرار گرفت. افزایش شوری منجر به افزایش فیلوکرون و کاهش سرعت ظهور برگ‌ها شد. ولی بین ارقام از این نظر تفاوت معنی‌داری وجود داشت. سرعت ظهور برگ‌ها در رقم سهند بیشتر از دیگر ارقام موردبررسی بود. مقایسه میانگین ترکیب تیماری نوع آب آبیاری در ارقام موردبررسی نشان داد که بالاترین فیلوکرون به رقم لیسیوی در آبیاری با آب با شوری 60 میلی مولار و کمترین آن به آبیاری با آب معمولی در رقم سهند تعلق داشت. شوری آب آبیاری سبب کاهش شاخص سطح برگ شد. در تمامی سطوح شوری، روند تغییرات شاخص سطح برگ تا 24 روز بعد از کاشت، تقریباً از روند مشابهی تبعیت کرد. از 24 تا 64 روز بعد از کاشت، شاخص سطح برگ از روند صعودی برخوردار بود به‌طوری‌که در 64 روز بعد از کاشت مقدار این شاخص به حداکثر رسید و سپس تا 74 روز بعد از کاشت به‌آرامی کاهش یافت. این کاهش ممکن است با افزایش سن برگ‌ها، سایه‌اندازی بوته‌ها روی‌هم و رقابت بر سر نور و دیگر منابع در ارتباط باشد. بیشترین شاخص سطح برگ (1/95) به ترکیب تیماری آبیاری با آب معمولی در رقم سهند و کمترین آن (0/89) به بالاترین سطح از شوری آب آبیاری در رقم لیسیوی تعلق داشت. شوری آب آبیاری منجر به کاهش تعداد و وزن خشک برگ‌ها شد. به نظر می‌رسد برای تسریع در سرعت ظهور برگ، افزایش شاخص سطح برگ و تعداد برگ‌ها می‌توان پیشنهاد نمود که در شرایط آبیاری با آب‌شور، از رقم سهند استفاده شود.